Từ ngày 2/12 đến ngày 4/12/2022 Quỹ Bảo tồn và Phát huy Giá trị Di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch, cùng với một số Doanh nghiệp tiến hành khảo sát hệ thống tài nguyên du lịch tỉnh Hà Tĩnh; và kết hợp Tọa đàm đề xuất phát triển du lịch tỉnh Hà Tĩnh trong những năm tới.
Tham dự Tọa đàm về phía địa phương có ông Võ Hồng Hải - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy; ông Ngô Đức Huy - Chủ tịch Hội khoa học Kinh tế tỉnh Hà Tĩnh; ông Hà Văn Thạch - Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ; Đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Đại diện UBND Thành phố Hà Tĩnh,...
Về phía các nhà khoa học có Giáo sư, Tiến sĩ, Thiếu tướng Hồ Trọng Ngũ - Nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội, Nguyên Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân; Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền - Trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn - Đại học Quốc gia TP.HCM; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị An - Giảng viên Cao cấp Khoa các Khoa học Liên ngành - Đại học Quốc gia Hà Nội; Tiến sĩ Nguyễn Văn Chất - Trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn - Đại học Quốc gia TP.HCM.
Về phía Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch có Tiến sĩ Tạ Duy Linh - Viện trưởng, Thạc sĩ Dương Đức Minh. Ngoài ra còn có một số Nghệ nhân câu lạc bộ Dân ca Ví dặm Hà Tĩnh, Đạo diễn, Nhà biên kịch quan tâm đến Di sản Nguyễn Du.
Đoàn đã khảo sát các điểm đến nằm trong không gian di sản văn hóa Hà Tĩnh, như: Khu di tích Nguyễn Du, Nhà thờ Nguyễn Công Trứ, đền Củi (Nghi Xuân), chùa Đại Hùng (TX Hồng Lĩnh), Khu du lịch sinh thái Quỳnh Viên (Thạch Hà), hồ Kẻ Gỗ (Cẩm Xuyên), Văn Miếu (TP Hà Tĩnh), Ngã ba Đồng Lộc, làng Trường Lưu (Can Lộc)... Chuyến khảo sát đã để lại cho các nhà nghiên cứu nhiều ấn tượng, trong đó có cái nhìn bao quát về tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch văn hóa của Hà Tĩnh.
Thạc sỹ Dương Đức Minh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch TP.HCM cho biết: “Hà Tĩnh là địa phương có độ hội tụ rất cao về các giá trị tài nguyên du lịch văn hóa, nhất là không gian văn hóa danh nhân và dòng họ. Trong đó, Hà Tĩnh có không gian văn hóa ký ức văn chương rất sâu lắng, gần gũi với người dân cả nước qua các danh nhân tiêu biểu, như: Đại thi hào Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ...
Đây là yếu tố đầy tiềm năng trong khai thác du lịch mà Hà Tĩnh cần chú trọng xây dựng, phát triển. Đặc biệt, với “Con đường di sản miền Trung” - một trong những chương trình trọng tâm trong phát triển du lịch Việt Nam hiện nay thì không gian di sản văn hóa Hà Tĩnh là một điểm đến tuyệt vời”.
Hiện nay, nhiều địa phương đã xây dựng sản phẩm du lịch không gian di sản với những câu chuyện hấp dẫn, thú vị, nhân văn. Hà Tĩnh hoàn toàn có thể xây dựng sản phẩm tương tự bởi hầu hết các di tích văn hóa lịch sử ở Hà Tĩnh đều ẩn chứa nhiều câu chuyện thú vị, nhiều huyền tích, huyền sử.
Từ những câu chuyện Nguyễn Du với phường săn núi Hồng, đi hát phường vải Trường Lưu hay câu thơ di nguyện của Đại thi hào để lại “Sống nay chẳng dốc cạn bình/ Chết rồi tưới rượu mộ mình có ai” (Đối tửu); Nguyễn Công Trứ với những giai thoại về cuộc đời ông; biển Quỳnh Viên với giai thoại về Chử Đồng Tử và Tiên Dung xuôi thuyền phương Nam tìm thầy học đạo... đều có thể xây dựng nên những sản phẩm du lịch hấp dẫn, tạo nên không gian di sản văn hóa đặc trưng thu hút du khách.
Ngoài di sản văn hóa vật thể, Hà Tĩnh cũng rất giàu di sản văn hóa phi vật thể như: ca trù, dân ca ví, giặm, trò Kiều... Trong đó, không gian diễn xướng của các loại hình này gắn liền với các điểm đến là một lợi thế để phát triển du lịch văn hóa.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Thị An - giảng viên Trường Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Tôi đã từng nghe các nghệ nhân trực tiếp biểu diễn ca trù ở nhiều vùng miền khác nhau nhưng mỗi lần về Nghi Xuân nghe ca trù, lòng tôi lại có cảm nhận rất đặc biệt. Nhất là khi tôi được nghe các ca nương, kép đàn biểu diễn tại đền thờ Nguyễn Công Trứ. Chính không gian văn hóa nơi đây đã khiến cho giai điệu của loại hình nghệ thuật này trở nên lay động đến cảm xúc sâu lắng nhất của tâm hồn người nghe. Theo tôi, đây chính là những giá trị mà du khách mong muốn được thưởng thức, trải nghiệm trong chuyến hành trình của mình”.
Không chỉ tham quan, tìm hiểu và trải nghiệm không gian di sản văn hóa, chuyến khảo sát còn mở ra nhiều ý tưởng và định hướng hợp tác trong phát triển du lịch giữa các tỉnh, thành với Hà Tĩnh trong tương lai.
Thạc sỹ Dương Đức Minh - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch TP.HCM bày tỏ: “Hiện, chúng tôi đang có dự định xúc tiến hợp tác với Hà Tĩnh về triển khai một số mô hình du lịch trải nghiệm không gian văn học gắn liền với các danh nhân như Đại thi hào Nguyễn Du, Uy Viễn Tướng công Nguyễn Công Trứ...
Đây là một loại hình du lịch đã phát huy hiệu quả ở nhiều quốc gia trên thế giới nhưng còn mới mẻ ở Việt Nam. Chúng tôi tin với sự chuẩn bị bài bản, có chiến lược, việc thực hiện mô hình du lịch này sẽ là điểm nhấn thu hút du khách đến với Hà Tĩnh, cũng như trong các tour, tuyến du lịch hành trình di sản miền Trung ở tương lai”.
