HD

Cận cảnh săn "lộc trời" vùng đất Châu Nhân

19/12/2022 20:41

Vùng đất Châu Nhân (huyện Hưng Nguyên) là nơi duy nhất của Nghệ An có rươi sinh trưởng. Mùa rươi trong năm cũng rất ngắn, vào dịp tháng 10 âm lịch (cuối tháng 11, đầu tháng 12 dương lịch) nhưng không phải ngày nào cũng có rươi để vớt.

Những ngày này, bà con nông dân vùng hạ lưu sông Lam huyện Hưng Nguyên đang tất bật đắp bờ, kéo tướt trên ruộng, chuẩn bị cho một mùa rươi mới.

Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 1
Mỗi năm cứ vào dịp cuối tháng 9, đầu tháng 10 âm lịch, người dân xã Châu Nhân lại mang lưới, cọc tre ra ruộng giăng kín khắp các cánh đồng ven sông Lam để chờ rươi, tạo nên những hình ảnh khá độc đáo. Những dải lưới được kéo trên ruộng tạo thành những vệt bùn dài nên người dân địa phương thường gọi kéo lưới là kéo tướt. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 2
Theo bà con xã Châu Nhân, ngày trước, khi rươi còn rẻ, mùa rươi nổi cả xóm thắp đèn đi vớt rươi tự do trên ruộng. Từ ngày rươi thành đặc sản, giá cả đắt đỏ 400.000 - 500.000 đồng/kg, nhà ai có ruộng rươi đều mua lưới về khoanh, rươi ruộng nhà nào nhà đó bắt. Trước khi vào vụ rươi, bà con thường đưa lưới cũ ra kiểm tra, vá lại những chỗ bị hỏng. Nhiều nhà phải đi xin hoặc mua tre về làm cọc để giăng lưới. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 3
Khi lưới cũ bị hỏng, các hộ dân phải mua thêm lưới mới để bù vào. Mỗi cuộn lưới trước khi chở ra đồng thường được gắn thêm những cọc tre cao hơn chiều rộng của lưới chừng 0,3 - 0,4m, một đầu vót nhọn, để găm xuống ruộng, nhằm giữ lưới. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 4
Phần lớn ruộng rươi ven sông Lam đều thấp, lúc nước thủy triều dâng thường ngập hết bờ, do đó bà con phải mua lưới cao tầm 1,2m trở lên để giăng quanh bờ. Mỗi thửa ruộng rươi đều trừ lại 1 cửa trộ, hay cửa cống để đặt trủ hứng rươi. Nhiều khi người dân phải đào cống thoát nước qua đường. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 5

Anh Võ Văn Quế ở xóm Phú Xuân, xã Châu Nhân cho biết: Trước khi lũ về, nhà anh đã cày bừa kỹ ruộng rươi. Thửa ruộng nào lắm "mà rươi", tức là những cái lỗ nhỏ như đầu đũa ở trên mặt ruộng, thì ruộng đó nhiều rươi. Ruộng càng nhiều "mà" thì càng trúng rươi. Năm nay, sau lũ lụt, nhiều chân ruộng thâm thùng dày đặc những "mà rươi". Ảnh: Huy Thư

Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 6
Ở những chân ruộng đã khô cạn, việc đóng cọc, giăng lưới khá "sạch sẽ", nhưng khó khăn trong việc lấp chân lưới. Quanh bờ ruộng, cứ 1,5 - 2m, người dân lại đóng 1 cọc giữ lưới. Anh Cao Văn Nam ở xóm Phú Xuân, xã Châu Nhân cho biết: Nhà anh làm 3 sào ruộng rươi, phải dùng khoảng 40 kg lưới để giăng. Do lưới năm ngoái bị hư nhiều nên năm nay anh mua hẳn 1 cuộn lưới vài chục kg, cần đến đâu thì dùng đến đó. Ở xã Châu Nhân, những nhà làm ruộng rươi nhiều, mỗi mùa rươi, phải đưa ra đồng cả tạ lưới đi giăng. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 7
Sau khi giăng lưới trên ruộng cạn, bà con thường khiêng đất lấp kín chân lưới, đảm bảo lưới không bị nổi, hở khi nước sông dâng, rươi không thể ra ngoài. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 8
Với những thửa ruộng bùn, sau khi đóng cọc, giăng lưới, bà con chỉ việc bốc bùn bịt chân lưới. Lưới khoanh rươi thường được người dân giăng trên ruộng tầm 2 - 3 tháng. Đầu vụ rươi, đưa lưới đi giăng, cuối vụ rươi thì thu lưới về cất. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 9
Không chỉ đóng cọc đứng, một số hộ dân còn dựng cọc nghiêng đề phòng gió thổi tạt đổ lưới khi nước triều dâng cao, hay có mưa to gió mạnh. Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 10
Để chuẩn bị cho một mùa rươi bội thu, tranh thủ những ngày nắng ráo, người dân những xóm có rươi ở xã Châu Nhân đều tập trung ra ruộng để đắp bờ, kéo tướt, buộc dây chắc chắn... Ảnh: Huy Thư
Nông dân Hưng Nguyên công phu đắp bờ chuẩn bị 'săn' rươi ảnh 11
Trung bình mỗi sào ruộng cần hơn 10 kg lưới. Giá lưới hiện tại từ 7.000 - 12.000 đồng/kg (tùy từng loại lưới). Với gần 50 ha ruộng rươi, hàng năm bà con xã Châu Nhân cũng phải đầu tư một khoản kinh phí lớn để mua sắm lưới giăng ruộng rươi. Hy vọng với sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, năm nay bà con các xã hạ lưu sông Lam huyện Hưng Nguyên sẽ trúng mùa rươi. Ảnh: Huy Thư
Ngày cao điểm rươi mọc đỏ ruộng, người dân xã Châu Nhân (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) thu về cả chục triệu.
Ngày cao điểm rươi mọc đỏ ruộng, người dân xã Châu Nhân (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) thu về cả chục triệu.

 

Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 1

Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 2
Rươi được dân gian gọi là "rồng đất", sống dưới lớp bùn lầy dưới ruộng khu vực gần sông. Để thu hoạch được rươi, người dân thường rào quanh ruộng của mình bằng lưới, đào lạch để dẫn nước từ ngoài sông vào ruộng. Khi rươi “mọc” nổi lên mặt ruộng thì tháo nước để vớt.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 3
Trước kia rươi "mọc" ngoài đồng, được người dân vớt để làm thức ăn hay làm mắm (ruốc) ăn dần. Khoảng 15 năm trở lại đây, rươi trở thành đặc sản. Rươi trở thành đặc sản giá thành cao, người dân cũng không đi vớt tự do nữa, mà ruộng nhà ai, người nấy rào lưới để khai thác.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 4
Rươi thường "mọc" vào buổi tối hoặc nửa đêm về sáng. Trời rét, nhưng ngoài đồng, ánh đèn pin sáng chi chít, người dân đổ ra đồng, trực "săn" rươi vào thời điểm hiếm có này.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 5
Trang phục ra đồng là ủng, quần mưa cùng với chiếc đèn pin trên đầu. Bà con dầm mình trong nước lạnh để thu hoạch đặc sản "mọc" từ dưới ruộng lên.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 6
Rươi được thương lái thu mua ngay tại ruộng với giá giao động từ 400-500 nghìn đồng/kg. Ngày cao điểm, bà con có thể đứng một chỗ, vớt được hàng chục triệu đồng.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 7
Cũng vì không phải đầu tư công sức, tiền của  nuôi trồng, chăm bón nhưng lại được bán với giá thành cao nên người dân gọi rươi là “lộc trời”.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 8
Tuy nhiên, rươi là loài thuộc họ giun đất, dễ vỡ khi chạm tay vào, vì vậy, người dân phải cẩn thận dùng vợt để vớt sau đó nhẹ nhàng trút vào xô.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 9
Công việc tưởng chừng đơn giản nhưng khá vất vả bởi người vớt phải cúi khom lưng trong thời gian dài., Tuy nhiên số ngày may mắn như thế này không nhiều, người dân không dám bỏ ruộng, mà đứng vớt cho đến khi hết rươi mới ra về.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 10
Hiện thanh niên trong làng đều rời quê tìm kiếm việc làm ở thành phố lớn. Việc đồng áng cũng như thu hoạch rươi chủ yếu là người lớn tuổi ở nhà. Trong ảnh, cháu Hồ Sỹ Nam (7 tuổi, xóm Nhân 2, xã Châu Nhân) theo bà ra ruộng đòi xuống vớt rươi.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 11
Niềm vui của người dân khi thu hoạch được lượng lớn rươi vào dịp hiếm có trong năm.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 12
Rươi Châu Nhân được thương lái đến tận ruộng để thu mua. Loại đặc sản này giàu chất dinh dưỡng được người dân nuôi tự nhiên, người dân chỉ cày xới đất ruộng cho tơi xốp, không được cho thuốc tăng trưởng hay phân hóa học, nếu không rươi sẽ chết. Vì vậy, rươi Châu Nhân được các nhà hàng ưa chuộng, săn lùng.
Mùa "lộc trời" người dân Nghệ An không dám rời ruộng, vớt tiền triệu mỗi ngày ảnh 13
Để đảm bảo hộ dân nào cũng có thể "trồng" loại đặc sản này, chính quyền xã Châu Nhân, Hưng Nguyên, Nghệ An đã phân chia ruộng. Rươi được xem là "lộc trời" nên không phải ruộng ai cũng nhiều rươi, có nhà thu chục triệu nhưng có nhà thu nhập ít hơn. Tuy nhiên, rươi vào ruộng nhà nào, nhà ấy thu hoạch, không có việc tranh giành lẫn nhau. Ai có nhiều thì bà con trong xóm sẽ mừng cho người đó.

 

Báo Nghệ An/ Giaoducthoidai
Bạn đang đọc bài viết "Cận cảnh săn "lộc trời" vùng đất Châu Nhân" tại chuyên mục Tin tức. Mọi chi tiết xin gửi email về địa chỉ: nguoixunghe.bbt@gmail.com.